1980
19 marca - w Siedlcach rewizja u Zygmunta Goławskiego, Lucjana Błońskiego i Ryszarda Piekarta, zrywano podłogi w poszukiwaniu ulotek, które ukazały się w mieście.
21 marca Radzyń Podlaski - teleks do KC PZPR: "[...] w godzinach rannych na terenie miasta Radzyń Podlaski ukazały się w kilku punktach miasta ulotki o treści antysocjalistycznej. Znaleziono 68 ulotek formatu A5, rozrzuconych w rejonie dworca PKS, postoju taksówek i ośrodka zdrowia. Ulotki wykonane na powielaczu przez drukarnię „Głos”, zatytułowane „Nie ma chleba bez wolności”, zakończone podpisem „Niepodległość i Dobrobyt Polski”.|
Kliknij, aby powiększyć |
Kliknij, aby powiększyć |
22 marca - ponowne rewizje u Z. Goławskiego, R. Piekarta i J. Mizikowskiego. Wszystkich zatrzymano na 16 godzin.
Biuletyn - kliknij, aby powiększyć
8 maja - w mieszkaniu Stanisława Karpika w Opolu Starym k / Siedlec, pod pretekstem imienin, miał odbyć się ogólnopolski zjazd Ruchu Młodej Polski. Zjazd jednak nie doszedł do skutku ze względu na akcję Służby Bezpieczeństwa. Stanisław Karpik, oraz wielu działaczy RMP, którzy zamierzali udać się na Zjazd, zostało aresztowanych. Z Siedlec również wylądował w siedleckim areszcie Mirosław Andrzejewski, a Stanisław Karpik został na siłę osadzony w szpitalu psychiatrycznym.
lato - kontynuowana jest akcja robienia antykomunistycznych napisów na terenie Siedlec. Graficiarzami byli Robert Wujek, Stanisław Karpik i Mirosław Andrzejewski.
lipiec – w Siedlcach załoga Stalchemaku protestowała przeciwko podniesieniu norm pracy na maszynach formierskich; niepodjęcie pracy przez pierwszą zmianę doprowadziło do przywrócenia poprzednich norm.
18 lipca - Biała Podlaska - teleks do KC PZPR: „[...] W dniu dzisiejszym nie przystąpiła do pracy 59 osobowa grupa kierowców i mechaników Oddziału Przedsiębiorstwa Transportowo-Sprzętowego Budownictwa „Transbud” w Białej Podlaskiej solidaryzując się z załogą przedsiębiorstwa „Transbud” w Lublinie i jej żądaniami. Najważniejsze zgłoszone żądania dotyczą:
- podniesienia (wysokości) zasiłków rodzinnych do poziomu zasiłków otrzymywanych przez pracowników MO i WP
- zniesienia cen komercyjnych lub podwyższenia płac średnio o 2 tys. zł.
- poprawy w zaopatrzeniu w mięso i jego przetwory oraz węgiel do poziomu w aglomeracjach wielkoprzemysłowych. Podczas spotkania grupa ta oświadczyła, że do pracy przystąpi z chwilą podjęcia pracy przez załogę przedsiębiorstwa w Lublinie. Podpisał sekretarz KW PZPR Stanisław Staszczak.”
21 lipca - Biała Podlaska - teleks do KC PZPR: „[...] W dniu dzisiejszym na terenie naszego województwa rozszerza się ruch związany ze zgłaszaniem przez grupy pracowników postulatów i żądań, co wiąże się z okresowymi przestojami w pracy. Sytuację taką zanotowano w „ZPW „Biawena”, Przedsiębiorstwie Produkcji Urządzeń Handlowych „WUTEH” w Radzyniu Podlaskim, Oddziale PKS w Białej Podlaskiej i Kombinacie Maszyn dla Fabryk Domów w Wydziale Odlewni.(...) Podpisał sekretarz KW.”
23 lipca - kończy strajk Radzyńskie Przedsiębiorstwo Produkcji Urządzeń Handlowych “WUTEH” w Radzyniu Podlaskim.
24 lipca - kończą strajk w “Radzyniance” w Radzyniu Podlaskim.
sierpień - w Węgrowie w narzędziowni ZWUT odbył się strajk. Przewodniczącym komisji strajkowej był Wacław Pietrzykowski. Strajkujący robotnicy spisali ponad 10 postulatów, które miały lokalny charakter.
29 sierpnia - Stanisław Karpik, mecenas Jan Mizikowskim (uczestnicy ROPCiO) i Mirosław Andrzejewski ze swojską wędliną i mięsem udali się pociągiem do strajkujących robotników Stoczni Gdańskiej. Zbiórkę żywności współorganizował Zygmunt Goławski (senior).
sierpień - delegacja łukowskiej „Solidarności” w składzie: Stanisław Śmiech, Józef Lipka, Wojciech Jerzy Janiszek wyjeżdża po raz pierwszy do Gdańska na spotkanie z Lechem Wałęsą.
wrzesień – w Siedlcach Zygmunt i Krzysztof Goławscy inicjują powstanie NSZZ „Podlasie”. Miał mieć charakter ogólnobranżowy i skupiający w swoich szeregach pracowników części zakładów z terenu województwa siedleckiego i bialskopodlaskiego.
wrzesień - w Siedlcach powstają niezależne związki: np. w „Karo” do Komisji Założycielskich NSZZ „S” wstąpiło prawie 100% załogi (bez 14 osób - 2200 osób zatrudnionych), w „Stalchemaku” do niezależnych związków zapisało się 1000 na 1100, w Podlaskiej Spółdzielni Inwalidów 540 osób na 560 zatrudnionych, „Mera-Błonie” ok. 450 osób na 600 zatrudnionych.
3 września - Biała Podlaska - teleks do KC PZPR: „[...] W Warszawskich Zakładach Podzespołów Radiowo-Telewizyjnych „Omig” Zakład w Międzyrzecu Podlaskim i Radzyńskim Przedsiębiorstwie Urządzeń Handlowych „WUTEH” część załóg podjęła próby powołania Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych.(...) Podpisał Sekretarz KW PZPR.”
16 września – W Radzyniu Podlaskim powstają pierwsze struktury NSZZ „Solidarność” w filii Warszawskich Zakładów Mechanicznych „Delta” oraz w Zakładzie Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego.
wrzesień / październik - w Łukowie powstaje Międzyzakładowy Komitet Związkowy NSZZ „Solidarność” w Łukowie. Przewodniczącym zostaje Janusz Krukowski.
jesień – na terenach województw siedleckiego i bialskopodlaskiego powstaje Ruch Młodej Polski „Podlasie”. W Siedlcach tworzą go m. in: Mirosław Andrzejewski, Piotr Czapski, Cezary Kaźmierczak, Robert Wujek, Andrzej Skarus, Bogdan Olszewski, Dariusz Zieniuk, Witold Bobryk, Maria Czerniej, Agnieszka Więsak i Edward Kopówka.
Kliknij, aby powiększyć
Działania RMP wspiera Stanisław Karpik.jesień - Siedlce: RMP zorganizował koło samokształceniowe. Wykłady odbywały się w salce katechetycznej przy siedleckiej katedrze. Na spotkania w ramach tego koła przyjeżdżali: Marian Piłka (ROPCiO, RMP), Andrzej Czuma (ROPCiO) i mec. Jan Mizikowski (ROPCiO). [Odbywały się do jesieni 1981 roku.]
3 października - na wezwanie NSZZ „S” część załóg w wielu regionach kraju przystąpiło do strajku ostrzegawczego na znak protestu przeciwko niewywiązywaniu się przez rząd ze zobowiązań podpisanych w Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu.
- Węgrów: do godzinnego strajku ostrzegawczego przystąpiło ok. 600 osób w węgrowskim ZWUT. Strajkujący żądali polepszenia zaopatrzenia w artykuły spożywcze oraz oddanie budynku KM PZPR na przychodnię zdrowia.
- Siedlce: w zakładach “Karo” 150 kobiet na wydziale szwalni nie pracowało przez piętnaście minut, w FSO na wydziale przedniego zawieszenia przerwano pracę na pół godziny.
- Mińsk Mazowiecki: w Fabryce Urządzeń Dźwigowych 70 pracowników przerwało produkcję.
9 października - Sąd Wojewódzki w Warszawie dokonał rejestracji NSZZ „Podlasie”. Sędzia Ewa Skubikowska wraz z przedstawicielami nowo utworzonego związku przeanalizowała treść statutu co do „zgodności z postanowieniami Konstytucji PRL i innymi przepisami prawa”. Komitet organizacyjny tego związku tworzyli przedstawiciele załóg: „Polmozbytu”, „Mera Błonie”. /Adam Stępnik, Henryk Zieliński, Ryszard Wiśniewski/.
Związek ten miał być ogólnobranżowy i obejmować województwa siedleckie i bialskopodlaskie.
Kliknij, aby powiększyć
13 października - w Siedlcach na wspólnym zebraniu przedstawiciele zakładowych komitetów założycielskich powołali MKZ „Ziemia Podlaska” NSZZ „Solidarność”. Jego terenem działalności są województwa – siedleckie i bialskopodlaskie, jego siedzibą - Siedlce, gdzie przy ul. Kochanowskiego 7 znajduje się lokal związkowy.
|
Artykuł w "Tygodniku Siedleckim". Kliknij, aby powiększyć |
Galeria zdjęć z siedziby oddziału |
Proporczyki - kliknij, aby powiększyć |
W skład Prezydium MKZ weszli: przewodniczący - Jan Będkowski, z-ca przewodniczącego Marek Biały, Janusz Ławecki, Janusz Dębski, Tadeusz Orzełowski, Eugeniusz Rogalski, Włodzimierz Tatak, Zbigniew Związek. MKZ nie obejmował swoim zasięgiem wszystkich siedleckich zakładów pracy. Inne Komisje Zakładowe jak FNS „Vis”, WLKS „Mostostal” zrzeszone były już wcześniej w Regionie Mazowsze NSZZ „Solidarność” w Warszawie. Założyciele istniejącego dotąd lokalnego związku “Podlasie” postanowili w ramach porozumienia z MKZ wystąpić do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z wnioskiem o wyrejestrowanie.
Oświadczenie - kliknij, aby powiększyć
26 października - w Warszawie 25-osobowa grupa instruktorów z całego kraju utworzyła Porozumienie Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego (KIHAM). Na naszym terenie kręgi KIHAM powstają w Garwolinie i Białej Podlaskiej. W Siedlcach, pomimo prób, nie doszło do zawiązania kręgu. Inicjator powołania kręgu, Mirosław Andrzejewski wstępuje do warszawskiego KIHAM-u.
Kliknij, aby powiększyć
11 listopada – powstaje Niezależne Zrzeszenie Studentów w WSRP. Przewodniczącym zostaje Kazimierz Leszek Hudzik.
12 listopada – został aresztowany współzałożyciel Konfederacji Polski Niepodległej Zygmunt Goławski senior i osadzony w więzieniu w Warszawie.
14 listopada - w Łukowie pojawiają się KZ „S” w Zakładach Przemysłu Skórzanego, Zakładach Mięsnych, Szpitalu Miejskim, Wydziale Oświaty i Wychowania, zaczął się tworzyć MKZ. Weszli do niego: Janusz Krukowski, Stanisław Frączek, Jerzy Janiszek, Hanna Cichosz-Pilska, Elżbieta Piasecka, Alfred Lipiński, Bogdan Szyszkowski, Stefan Krasuski, Józef Lipka-Chudzik.
21 listopada - odbyło się zebranie członków organizacji zakładowych NSZZ „Solidarność” istniejących w następujących siedleckich placówkach kultury: Wojewódzkim Archiwum Państwowym, Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Muzeum Okręgowym w Siedlcach. W zebraniu uczestniczyli przedstawiciele utworzonej w tym samym dniu OZ NSZZ „Solidarność” Pracowników Kultury i Sztuki oraz delegat Państwowej Szkoły Muzycznej. Zebranie ukonstytuowało Międzyzakładową Organizację NSZZ „Solidarność” Pracowników Kultury woj. Siedleckiego. W głosowaniu tajnym wybrano Tymczasowy Zarząd w składzie: Lech Dauksza /WBP/-przewodniczacy, Marek Stasinowski (Muzeum), Alina Gizak (WBP), Rosita Sobiczewska (Archiwum). Postanowiono, że Organizacja w imieniu wszystkich dokona wspólnej rejestracji w NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze.
Komunikat Lech Daukszy - kliknij, aby powiększyć
21 listopada - zostaje zatrzymany w areszcie na 48 godzin Mirosław Andrzejewski (RMP). W jego domu zostaje przeprowadzona rewizja. Zatrzymanie ma związek z akcją malowania napisów na murach zorganizawaną przez Piotra Czapskiego (RMP). Dodatkową szykaną jest usunięcie M. Andrzejewskiego z ZHP, co skutkuje powstaniem niezależnych od ZHP drużyn harcerskich w Osinach Dolnych i w Siedlcach.
Przeczytaj więcej o RMP i działalności w opozycji przed 1980 rokiem26 listopada – w Radzyniu Podlaskim przedstawiciele komisji założycielskich „S” z 11 zakładów pracy powołali do życia Środowiskową Komisję Porozumiewawczą NSZZ „Solidarność”. Do jej Prezydium weszli: Władysław Dzięga z PZL WZM w Branicy (przewodniczący), Roman Struczyk (zastępca przewodniczącego), Grażyna Barszczewska, Hildegarda Wieczorek, Marian Kucyk. Po kilku miesiącach komisja przekształciła się w MKZ NSZZ „S” Oddział w Radzyniu Podlaskim.
29 listopada – Stanisław Karpik wraz z siedleckim RMP organizują pod pomnikiem w Iganiach uroczystości z okazji 150 rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego. W uroczystościach wzięły udział wszystkie ugrupowania opozycyjne Podlasia, Solidarność oraz okoliczni mieszkańcy. Z Gdańska przyjechał założyciel RMP Aleksander Hall. SB uniemożliwiła przybycie mec. Janowi Mizikowskiemu wzywając go na przesłuchanie. Pod pomnikiem zostaje odprawiona msza św., którą odprawił O. Eustachy Rakoczy ze zgromadzenia OO. Paulinów.
12 grudnia - w Gdańsku przy okazji odsłonięcia Pomnika Ofiar Grudnia 1970 r. odbyło się ogólnopolskie spotkanie uczestników Ruchu Młodej Polski. Podczas tego spotkania powołanych zostało siedmiu rzeczników RMP, w tym dwie osoby pochodzące z byłego woj. siedleckiego: Marian Piłka z Trąbek koło Garwolina i Mirosław Andrzejewski z Siedlec (informacja o tym jest zamieszczona na ostatniej stronie w nrze 27. „Bratniaka” - piśmie Ruchu Młodej Polski).
17 grudnia - ukazuje się pismo NSZZ „Solidarność" przy WSRP w Siedlcach.
Od trzeciego numeru nosi nazwę „Głos Niezależnych”.
Gazeta - kliknij, aby powiększyć
18 grudnia - w Warszawie o godzinie 14-ej odbyło sie spotkanie przedstawicieli NSZZ „Solidarność” MKZ W Siedlcach i MKZ Regionu Mazowsze z przedstawicielami Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług pod przewodnictwem min. Kowalika. Ze strony „Solidarności” w rozmowach udział wzięli Z. Bujak, A. Maciarewicz, K. Hagemejer z MKZ Mazowsze oraz J. Będkowski, M. Biały, M. Kublikowski, T. Olko z MKZ Siedlce. Rozmowy dotyczyły różnic między poszczególnymi województwami województwami, miastami w obrębie województwa a nawet niektórymi grupami ludności w wielkości przydziałów mięsa na święta.
|
Informacja - kliknij, aby powiększyć |
Informacja - kliknij, aby powiększyć |
18 grudnia - w Garwolinie z inicjatywy Jana Bryłowskiego i Romana Lonca w świetlicy PKS-u zebrali się przedstawiciele zakładów pracy. Niektóre KZ „S” dokonały już rejestracji bezpośrednio w Regionie Mazowsze. Postanowiono utworzyć Oddział „S” reg. Mazowsze. Wybrano tymczasowe władze. Przewodniczącym tymczasowego prezydium został Franciszek Dobrowolski.
19 grudnia - w Siedlcach na otwartym międzyszkolnym zebraniu pracowników oświaty zrzeszonych w NSZZ „Solidarność”został powołany Międzyszkolny Porozumiewawczy Komitet Założycielski o charakterze tymczasowym w składzie: Elżbieta Jędrzejuk, Danuta Kalińska, Andrzej Litwiniak, Hanna Pawłowska, Florentyna Rzemieniuk, Józef Krawczyk.
23 grudnia - delegacja MKZ „Ziemia Podlaska” w składzie: przew. Jan Będkowski, przew. radców prawnych Wiesław Zajączkowski przybyła do Prokuratury Generalnej w Warszawie celem przekazania listu otwartego dotyczącego więźniów politycznych. W treści m.in.: „My, niżej podpisani mieszkańcy Siedlec i województwa siedleckiego działając na podstawie porozumienia Gdańskiego pkt. 4 B i 4 D domagamy się natychmiastowego zwolnienia z aresztu ob. Zygmunta Goławskiego”. List podpisało 283 osoby. Delegacji odmówiono zobaczenia się z więzionym, motywując to „dobrem śledztwa”. Nie wyrażono również zgody na widzenie z najbliższą rodziną. Prokurator jedynie oświadczył, że „życiu i zdrowiu p. Zygmunta Goławskiego nie zagraża niebezpieczeństwo”.Ulotka uwolnić politycznych
Kliknij, aby powiększyć
grudzień
– powstaje Siedlecki Komitet Obrony Więzionych za Przekonania,
- zarejestrowana zostaje w Warszawie w Regionie Mazowsze przy ul. Szpitalnej Komisja Zakładowa „S” z ZSZ w Węgrowie. Była to jedyna Komisja Zakładowa „S” w powiecie węgrowskim, która grupowała nauczycieli - około 40 osób m.in. Janina Szewczyk, Antoni Karczewski, Tadeusz Żaboklicki, Leonard Rusjan, Anna Piszczyk, Wojciech Woźnicki, Teresa Ziemba, Jadwiga Bobińska.
- w Mińsku Mazowieckim powstaje pierwsza komisja zakładowa NSZZ „S” w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego.
- ukazuje się pierwszy numer „Młodej Myśli” - niezależnego pisma RMP „Podlasie”.
Gazeta - kliknij, aby powiększyć