Strona 1
Strona 2
Strona 3
Strona 4
Strona 5
Strona 6
Strona 7
Strona 8
Strona 9

[poprzednia strona]

Od 1982 r. ruszył kolportaż międzymiastowy. Zrazu bibułę transportowano z Warszawy. Dopiero w drugiej połowie lat 80-tych nawiązano kontakty ze Śląskiem, Łodzią i Radomiem, w cym duża zasługa św. prof. Tadeusza Kłopotowskiego, członka władz Regionu w 1981 r. utrzymującego w stanie wojennym łączność pomiędzy jego terenowymi Oddziałami kolportaż ogólnopolski zaczął się od 83 roku Stałymi kolporterami jeżdżacymi do Warszawy byli J.Ławecki, T.Olko, Dariusz Celiński, Andrzej Boguszewski, Szczepan Gruda, Krzysztof Golbiak M.Kublikowski (do 1984r., potem wyemigrował), Marian Kwiatkowski z Białej Podlaskiej, Sławomir Musiej, Ewa Turska z Łodzi (od 1983r., siostra T.Olki), W. Walankiewicz, Andrzej Wielogórski.

Próby odtworzenia władz związku podjęto już w 1982 r. W roku następnym powstała Terenowa Komisja Wykonawcza skupiająca przedstawicieli „Solidarności” (M. Biały, W. Zajączkowski) i „Solidarności” RI (W. Stasiak, W. Zawadzki). TKW wydawała oficjalne oświadczenia w sprawach bieżących, koordynowała podziemne działania Związku i reprezentowała region siedlecki na zewnątrz. Jej organem prasowym były „Wiadomości Podlaskie”. W 1985 r., po połączeniu się z Siedleckim Komitetem Oporu Społecznego (SKOS) do Komisji dołączyli z jego ramienia T. Olko i A. Patoleta, a także S. Musiej i J. Niedziółka, którzy zajęli miejsca W. Stasiaka (wyjechał do Warszawy) i W. Zawadzkiego. Nastąpiła wtedy zmiana nazwy na Oddziałową Komisję Wykonawczą. Jej dokumenty publikowało „Metrum”, zachowując przy tym swobodę programową i własny profil.

W pierwszej połowie lat 80-tych głównymi formami oporu społecznego  w regionie były – poza kolportażem prasy -  akcje ulotkowe i malowania napisów oraz manifestacje religijno-patriotyczne (pochody po mszach połączone ze składaniem wieńców pod pomnikiem Kościuszki w Siedlcach) i akcje plakatowo-ulotkowe. Początkowo organizowali je wspólnie działacze pozostających w podziemiu komisji zakładowych „Solidarności”, pojedynczy przedstawiciele „Solidarności” RI  oraz  środowisko Goławskich, a od 1983 r. podziemny Terenowa (od 1985 r. Oddziałowa) Komisja Wykonawcza Msze za Ojczyznę odbywały się każdego 1.05 i 31.08. w katedrze siedleckiej pw. Niepokalanego Serca NMP, a w dniach 3.05 i 11.11 w kościele pw. św. Stanisława (odprawiał ks. Ryszard Andruszczak). W kościele przy klasztorze ss. Sakramentek msze za Ojczyznę odprawiał sufragan siedlecki ks. bp Wacław Skomorucha, miał tam swoją siedzibę założony z początkiem 1982 r. przy Kurii Biskupiej Charytatywny Komitet Pomocy Społecznej (drugi w Polsce po warszawskim – jego opiekunem był ks. Józef Miszczuk) posiadający swoje filie we wszystkich większych miastach województwa. W klasztorze przechowywano przez całe lata 80-te papier, a także można się tam było zaopatrzyć w prasę i wydawnictwa bezdebitowe. Ich biblioteka,  zorganizowana i prowadzona przez Janinę Ługowską i Hannę. Pawłowską mieściła się w kościele pw. św. Stanisława. Przedsięwzięciu temu patronował ks. Mieczysław Łuszczyński, który również odsłonił w tym kościele symboliczny grób ks. Jerzego Popiełuszki i tablicę pamięci „Solidarności”.  W salach katechetycznych tych parafii organizowano niezależne wykłady (głównie z historii Polski), a po 1985 r. odbywały się tam występy Teatru Domowego (sprowadzanego z Warszawy dzięki kontaktom C. Kaźmierczaka i T. Olki z Andrzejem Szczepkowskim), niezależne wystawy, wieczory autorskie i pokazy kina domowego. Po nabożeństwach odbywały się patriotyczne pochody w centrum Siedlec, najliczniejsze (ponad 1000-osobowe) w latach 1982-84. Miały miejsce akcje palenia świeczek, składania wieńców pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki, budowania symbolicznych krzyży „Solidarności” i umieszczania jej symboli. W tych samych latach przeprowadzano częste akcje informacyjno-ulotkowe. Ulotki drukowano m.in. w mieszkaniach S. Michaluka (uczestniczyli też: Leszek Andrzejewski, C. Kaźmierczak, T. Olko, M. Kublikowski) i Elżbiety Jędrzejuk, która organizowała również inne lokale na druk (uczestniczyli jej córka Eliza, Marek Michałowski, C. Kaźmierczak, T. Olko). Poza ulotkami i znaczkami wydrukowano plakaty ze zdjęciami internowanych z Siedlec, plakaty ośmieszające oficjalne związki zawodowe, znaczki i tzw. prasowanki (koszulkowy sitodruk na papierze), w których produkcję byli też zaangażowani: Joanna Andrzejewska i Karol Turski z Łodzi (projekty graficzne), Lech Dauksza (wykonanie diapozytywów), Stanisław Sobiech (ofiarował farby drukarskie), Iwona Marchelska z Warszawy (także udostępnienie lokalu na druk) – to pierwsza inicjatywa siedlecka mająca zasięg ogólnopolski: prasowanki kolportowano na terenie całego kraju. W tym samym czasie środowisko podziemnego KPN skupione wokół rodziny Goławskich wydawało powielaczowe odezwy sygnowane „Ruch Niepodległościowy na Podlasiu”, kolportowało prasę oraz wydawnictwa katolicko-narodowe, organizowało msze św. za więzionych i internowanych i akcje układania krzyży. Jego działania utrudniała jednak ciągła inwigilacja przez SB i zaangażowanie liderów w ogólnopolskie spory polityczne (odejście z KPN w grudniu 1984 r., następnie nawiązanie w 1985 r. współpracy z PPN, którego struktury usiłowali Goławscy tworzyć na swoim terenie w oparciu o kontakty z czasów przedsierpniowej Grupy Ludowo-Narodowej). Ponadto w regionie podejmowano akcje spontaniczne jak strajk szkolny w obronie zdejmowanych krzyży w miejscowości Miętne i popierająca go głodówka biskupa Jana Mazura w Kurii Biskupiej w Siedlcach. (1984).

[następna strona]